İlk Jenerasyon Bilgisayarlar (1940-1950)
Bilgisayarlarla ilgili her kitapta hesap makineleri bilgisayarların atası olarak anlatılıp durulur ve ilk bilgisayarın ENIAC (Electrical Numerical Integrator And Calculator) olduğu söylenir fakat nasıl üretildiği neye benzediği konusunda hiçbir bilgi verilmez. Aslında ENIAC‘dan önce 1942 yılında Atanasoff/Berry Bilgisayar (ABC) iki araştırmacı isimlerini verdikleri bir dijital elektronik bilgisayar üretmişti fakat programlanabilir değildi, sadece lineer denklemler hesaplamada kullanılıyordu. ENIAC programlanabilir, genel kullanıma yönelik ilk bilgisayar olduğu için modern bilgisayarların atası olarak kabul ediliyor, bakalım nasıl üretilmiş?
1940’lı yılların başında amerikan ordusu ikinci dünya savaşı esnasında topların ve diğer silahların isabet oranını arttıracak tabloları oluşturmak için gerekli hesaplamaları yapabilecek bir bilgisayara ihtiyaç duyuyordu. Bu nedenle 1942 yılında Balistik Araştırma Laboratuarı daha önce bir kaç hesaplama makinesi üretmiş Pensilvanya Üniversitesi Elektrik Mühendisliği bölümünden araştırmacı John Mauchly’e başvurdu. John Mauchly hesaplamaları hızlandırmak amacıyla vakum tüpleri (bugün 0 veya 1 verisini saklayan transistörler yerine) kullanıyordu. 1943 yılında John Mauchly’in başdanışman olarak görev yaptığı ve John Presper Eckert’in başmühendis olarak yaptığı çalışmalar sonucu ilk 18 ay ENIAC‘ın dizaynı tamamlanmış bilgisayarın üretimi ise 12 ay sürmüştü. 500bin dolara mal olan bu bilgisayarın üretimi bittiğinde ikinci dünya savaşı sona ermişti.
ENIAC ‘ın üretiminde 17.468 vakum tüpü, 70.000 direnç, 10.000 kapasitör, 6.000 manuel switch kullanılmıştı ve lehimlenmiş tam 5 milyon birleşim noktası bulunuyordu. ENIAC tam tamına 167 metrekare yer kaplıyordu, 30 ton ağırlında idi ve saatte 150 kilowatt elektrik tüketiyordu. ENIAC bir saniyede 5.000 toplama işlemi, 357 çarpım işlemi veya 38 bölme işlemi yapabiliyordu ve bu o zamana kadar üretilmiş hesapmakinelerinden 1.000 kat daha hızlı olmak anlamına geliyordu.
ENIAC‘ı programlamak ise çok zor bir işti, bunun için kabloların yerlerini değiştirmek switchlerin konumlarıyla oynamak ve daha bir çok işlem gerekiyordu ve bu mühendisler için eziyet dolu haftalar demekdi. ENIAC girdi için bir kart okuyucu kullanıyordu, çıktı için ise bir kart basma makinesi.
LEO I – İlk İş Bilgisayarı (1951)
İngiltere’de J. Lyons and Co. firması restoran zincirleri bulunan yiyecek üretimi yapan gıda sektöründe faaliyet yapan bir firmaydı. Çalışma metodlarını geliştirmek için araştırmalarda bulunan firma yöneticileri ilk önce amerika ENIAC’ın geliştiricilerinden biriyle tanıştılar ardından İngiltere’ye döndüklerinde ENIAC’dan ilham alınarak üretilmekte olan EDSAC’ın geliştiricileriyle tanıştılar. Ancak EDSAC’ın tamamlanması için mali destek gerekiyordu ve şirket olarak ileride kendi kullanımları için bilgisayar üretilmesi konusunda EDSAC bilgisayarının geliştiricileri ile anlaşarak EDSAC bilgisayarının tamamlanması için gerekli mali desteği verdiler ve EDSAC 1949 yılında tamamlandı. Ardından yapımına başlanan LEO I (Lyons Electronic Office I) 1951 yılında devreye alınıp şirketin fırın departmanı için hesaplamalara başladı.
LEO I’in işlemci hızı 500kHz idi (bugün akıllı telefonlarda kullanılan çift çekirdekli işlemciler bundan 10.000 kat daha hızlı) ve çoğu komutun sonu
İlk zamanlar hesaplamalar için kullanılan LEO I daha sonra bordro, envanter vb. amaçlarla daha çok alanda kullanılmaya başladı. Her gün öğlen vakitlerinde dükkanların günlük siparişleri telefonla merkeze bildirilirdi ve LEO I gecelik üretim ihtiyaçlarını, dağıtım takvimlerini, faturaları, maliyetleri ve yönetim raporlarını hesaplamak için kullanılırdı. LEO I’i daha sonra LEO II ve LEO III takip etti ve LEO serisi bilgisayarlar 1981 yılına kadar kullanıldı
